گفتگوی وطن امروز با محسن امانی، کارگردان فیلم کوتاه «تقاص»

ایده اصلی کار را از «ماجرای نیمروز» گرفتم


سه شنبه 10 تیر 1399 ساعت 13:53

فیلم کوتاه تقاص که با داستانی از سالهای دهه 60 و ترورهای منافقین روایت شده است، یکی از آثار باشگاه فیلم سوره است که در گروه هنری کات و به منظور تربیت نیروهای جوان فیلمساز تولید شده است. این اثر که نخستین تجربه جدی کارگردانی داستانی محسن امانی است، در سال 97 تولید شده و توانست لوح افتخار بهترین فیلم بخش داستانی جشنواره عمار را هم از آن خود کند. فیلم کوتاه «تقاص» در روزهای گذشته و به مناسبت هفته حقوق بشر آمریکایی از رسانه ملی پخش شد که به همین بهانه گفتگو کردیم با محسن امانی، کارگردان این فیلم کوتاه.


محسن امانی درباره نحوه شکل گیری این ایده گفت: این کار جزو آثاری است که در مجموعه آثار دهه 60 باشگاه فیلم سوره تولید شد. و پیشنهاد تولیدش از طرف باشگاه ارائه شد. من هم پیش از این مطالعاتی در حوزه منافقین داشتم و مستند «من میترا نیستم» را هم با همین موضوع ساخته بودم، از این جهت علاقمند بودم که کاری در این حوزه هم انجام بدهم. و حاصل این ماجرا تبدیل به فیلم کوتاه تقاص شد.


کارگردان فیلم کوتاه تقاص درباره محتوای فیلم و بازی با عنصر زمان در فیلم هم گفت: ایده بازی با زمان یکی از عناصری بود که در گفتگوهایمان با محسن ملکی و حسین دارابی به آن رسیدیم و از این جهت این دو دوست بزرگوار کمک های زیادی به داستان فیلم کردند. البته باید چیزی را هم اضافه کنم. یک دیالوگی در فیلم «ماجرای نیمروز» هست که برای من خیلی جذاب و تاثیرگذار بود. جایی که در ساندویچی دختر و پسر که هر دو از منافقین هستند، دارند با هم صحبت میکنند و پسر دیالوگ جالبی می گوید، هرچند که به نظر عده ای ممکن است دیالوگ ساده ای باشد ولی به نظرم این جمله با ناخودآگاه مخاطب کار دارد. منظورم دیالوگی است که پسر در پاسخ به آرمانگرایی های بی حد و حصر دختر می گوید: به نظرت همه اینایی که میگی واقعیته؟ به نظرت همه این اتفاقایی که میگی، واقعاً میافته؟ پسر با این جمله ها انگار بنیان های دختر را به چالش می کشد و از نرسیدن و وهم آلود بودن منافقین حرف می زند. در فیلم کوتاه تقاص هم ما داستانی از همین نرسیدن منافقین را روایت می کنیم. این که با چه ذهنیتی وارد جنگ با مردم شدند و هدفشان چه بود و در رسیدن به این هدف شکست خوردند و حالا کجای معادلات ایستاده اند.


محسن امانی درباره بازخوردهای مردمی از جشنواره عمار هم توضیح داد: فیلم تقاص تجربه سختی بود که خودم اصلا از آن راضی نبودم. ولی دراکرانش در جشنواره عمار تحسین تماشاگران سالن را برانگخیت و تماشاگران کار را دوست داشتند. اما واقعیت این است که به خاطر برخی ویژگی هایی که کار دارد کمتر مورد توجه قرار می گیرد. اول اینکه داستان مربوط به ترورهای دهه 60 است و ماجراهای منافقین است، دوم اینکه داستانی تلخ دارد که در سکانس پایانی به اوج این تلخی می رسد و سوم اینکه مدت زمان فیلم که حدود 10 دقیقه است نه به طور کامل یک فیلم کوتاه است، و نه تیزر فرهنگی. از این جهت معلق بین این دو قالب انگاشته می شود و همین هم باعث می شود در پخش های تلویزیونی بدان اعتنای تمام و کمالی مانند تله فیلم ها یا تیزرها نشود.
امانی در پایان با اشاره به پخش فیلم در فضای مجازی و رسانه ملی اضافه کرد: راستش در این سالها هم گاهی می بینیم که کسانی خیال می کنند که کار این کشور تمام است و از عمر این حکومت یک سال یا چند ماه باقی مانده. دوست دارم این کار را آن افراد نگاه کنند.


گفتنی است گروه هنری کات در باشگاه فیلم سوره در حوزه توانمندسازی استعدادهای جوان فیلمسازی فعالیت می کند و در سالهای اخیر تعداد بسیاری از جوانان مستعد فیلمسازی در این گروه وارد نویسندگی یا کارگردانی آثار داستانی شده اند.